Διαλειμματική νηστεία

Τι είναι η διαλειμματική νηστεία που ακούμε συχνά;

Η διαλειμματική νηστεία περιορίζει μέσα στην ημέρα ή την εβδομάδα –ή μερικές φορές και στα δύο χρονικά διαστήματα– τις ώρες και την ποσότητα του φαγητού μας. Ο περιορισμός των θερμίδων ή των ωρών πρόσληψης των γευμάτων μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη, όπως η απώλεια βάρους και ο μειωμένος κίνδυνος διαφόρων ασθενειών. Ωστόσο, τα επιστημονικά δεδομένα και οι έρευνες σχετικά με την επίδραση της διαλειμματικής νηστείας στην υγεία των ενηλίκων μεγαλύτερης ηλικίας είναι ακόμα ελλιπή.

Πόσες θερμίδες καταναλώνουμε και κάθε πότε τρώμε;

Στην εναλλακτική διαλειμματική νηστεία τρώμε κανονικά κάθε δεύτερη μέρα. Στις ενδιάμεσες μέρες, λαμβάνουμε μόνο το 25% των καθημερινών θερμιδικών αναγκών σε ένα μόνο γεύμα. Για παράδειγμα, αν προσλαμβάνουμε 1.800 kcal τη Δευτέρα, την Τετάρτη και την Παρασκευή, θα φάμε ένα γεύμα 450 kcal (και τίποτα άλλο) την Τρίτη, την Πέμπτη και το Σάββατο.

Στην προσέγγιση 5:2, τρώμε κανονικά για 5 συνεχόμενες ημέρες. Τις άλλες 2 συνεχόμενες ημέρες, προσλαμβάνουμε καθημερινά μόνο 400-500 kcal την ημέρα.

Στο μοντέλο 16:8, κάθε μέρα είναι η ίδια: τρώμε κανονικά μέσα σε μία 8ωρη περίοδο, όπως μεταξύ 9 π.μ.-5 μ.μ., και στη συνέχεια μεσολαβεί νηστεία για 16 ώρες.

Ποια είναι τα οφέλη;

Τα οφέλη της διαλειμματικής νηστείας φαίνεται να επηρεάζουν πολλές πτυχές της υγείας μας. Αυτές οι επιδράσεις θα μπορούσαν, θεωρητικά, να προκύψουν από την αλλαγή ενός μεταβολικού διακόπτη. Ειδικότερα, η διαλειμματική νηστεία μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης (σάκχαρο αίματος). Έτσι, ο οργανισμός χρησιμοποιεί λίπος αντί για γλυκόζη ως πηγή ενέργειας, αφού μετατρέψει το λίπος σε κετόνες. Αυτή η μετατόπιση από τη γλυκόζη στις κετόνες ως πηγή ενέργειας αλλάζει τη βιοχημεία του σώματος και έχει ευεργετικά αποτελέσματα για την υγεία: απώλεια βάρους, χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, μειωμένη αντίσταση στην ινσουλίνη, χαμηλότερα επίπεδα LDL-«κακής» χοληστερόλης, υψηλότερα επίπεδα HDL-«καλής» χοληστερόλης και χαμηλότερο δείκτη φλεγμονής.

Η διαλείπουσα νηστεία σχετίζεται επίσης με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, τουλάχιστον στα ζώα. Αυτό οφείλεται, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Χάρβαρντ, στο γεγονός ότι η διαλειμματική νηστεία φαίνεται να επιτρέπει στους κινητήρες παραγωγής ενέργειας κάθε κυττάρου (μιτοχόνδρια) να παράγουν ενέργεια πιο αποτελεσματικά και να παραμένουν σε πιο νεανική κατάσταση.

Ωστόσο, όλα τα παραπάνω αποτελέσματα έχουν προκύψει μόνο από έρευνες σε ζώα και, σύμφωνα με τον Dr. William Mair, ερευνητή και αναπληρωτή καθηγητή Γενετικής και Σύνθετων Ασθενειών στο Harvard T.H. Chan School of Public Health, υπάρχουν ακόμη πολλά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τις επιδράσεις της διαλειμματικής νηστείας στην ανθρώπινη υγεία.

Υπάρχουν κίνδυνοι;

Η διαλειμματική νηστεία έχει εφαρμοστεί κυρίως σε ζώα και σε μικρές ομάδες ενηλίκων νεαρής ηλικίας, για σύντομες μόνο χρονικές περιόδους. Συνεπώς, τα ελλιπή ευρήματα καθιστούν επιφυλακτική την εφαρμογή της σε ανθρώπους.

Συγκεκριμένα, η διαλειμματική νηστεία μπορεί να είναι επικίνδυνη σε ορισμένες περιπτώσεις. Όσον αφορά στην απώλεια βάρους, η απότομη μείωση κιλών μπορεί να επηρεάσει τα οστά, το συνολικό ανοσοποιητικό σύστημα και τα επίπεδα ενέργειας. Ταυτόχρονα, η στέρηση γλυκόζης, που είναι το βασικό καύσιμο των κυττάρων, λόγω των αυξημένων ωρών νηστείας, είναι πιθανό να δημιουργήσει σωματική και πνευματική κόπωση.

Επιπλέον, οι 16 ώρες νηστείας, που προτείνει το συγκεκριμένο διατροφικό σχήμα, είναι πιθανό να προκαλέσουν προβλήματα σε άτομα με γαστρίτιδα, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αυξημένες ώρες που μένει κάποιος νηστικός έχουν ως αποτέλεσμα την υψηλή έκκριση γαστρικού υγρού στο στομάχι, το οποίο, λόγω της οξύτητάς του, μπορεί προκαλέσει καούρες και τυμπανισμό και να επηρεάσει αρνητικά τη χλωρίδα του εντέρου, δημιουργώντας πιο έντονα συμπτώματα κολίτιδας. Επιπλέον, η διαλειμματική νηστεία, ενώ υπόσχεται ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου σε άτομα που λαμβάνουν αντιδιαβητική αγωγή, είτε με δισκία είτε με ινσουλίνη, είναι πιθανόν να τους προκαλέσει περισσότερες κρίσεις υπογλυκαιμίας, λόγω των αυξημένων ωρών νηστείας.

Σύμφωνα με την Dr. Suzanne Salamon, επικεφαλής Γεροντολογίας στο Beth Israel Deaconess Medical Center: «Οι άνθρωποι που πρέπει να λαμβάνουν τα φάρμακά τους με φαγητό –για να αποφύγουν ναυτία ή ερεθισμό στο στομάχι– χρειάζεται να αποφεύγουν τόσες ώρες νηστείας. Επίσης, τα άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για την καρδιά ή την αρτηριακή πίεση είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από επικίνδυνες ανισορροπίες στο κάλιο και το νάτριο όταν μένουν πολλές ώρες νηστικοί».

Extra tip

Οποιοσδήποτε επιθυμεί να χάσει κιλά ή να ακολουθήσει οποιοδήποτε διατροφικό σχήμα είναι απαραίτητο να έχει συμβουλευτεί τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό του, ιδιαίτερα αν έχει κάποιο νόσημα ή λαμβάνει αντίστοιχη φαρμακευτική αγωγή, και να απευθυνθεί σε πτυχιούχο διαιτολόγο- διατροφολόγο.

Από τη Γεωργία Καπώλη, Κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο ΜSc, επιστημονική διευθύντρια του Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Νεμέας www.logodiatrofis.gr | www.activekids.gr | www.care24.gr